Zachęcamy do zapoznania się ze wskazówkami dla osób redagujących treści na stronach jednostek, wydziałów, instytutów UJ opartych na systemie Portalu UJ.

Używaj nagłówków

Co to oznacza?

Jeśli w tekście występują śródtytuły, to powinny one być oznaczone jako nagłówki. W systemie portalowym możemy zrobić to rozwijając menu “Style blokowe, i wybierając odpowiedni styl Heading. Należy pamiętać o zachowaniu hierarchii nagłówków. Nagłówek pierwszego poziomu (H1 – Heading 1) jest najważniejszym nagłówkiem, i powinien występować na stronie tylko jeden raz. Później powinien pojawić się nagłówek drugiego poziomu (H2), następnie trzeciego (H3) i kolejne. W obrębie stron stworzonych na Portalu UJ nagłówkiem H1 będzie zawsze nazwa naszej witryny, a nagłówkiem H2 oznaczony zostanie automatycznie tytuł naszego artykułu. Stąd śródtytuły będziemy chcieli najprawdopodobniej oznaczać przy użyciu nagłówków H3 i ewentualnie nagłówków niższego poziomu, jeśli zajdzie taka potrzeba. 

Po co? 

Oprócz ogólnego zwiększenia czytelności artykułu nagłówki stanowią również punkty orientacyjne dla osób korzystających z czytników ekranu (najczęściej związane jest to z jakąś formą niepełnosprawności wzrokowej). Dzięki nagłówkom użytkownicy czytników nie muszą czytać całego artykułu, aby odnaleźć interesujący ich fragment - przemieszczając się po nagłówkach jak po spisie treści - mogą szybko znaleźć szukaną informację.  

Alternatywy tekstowe dla treści nietekstowych

Co to oznacza? 

jeśli w tekście pojawiają się nietekstowe nośniki informacji, np. infografiki bądź innego rodzaju ilustracje, które są istotne dla publikowanego tekstu, należy uzupełnić je o tekst alternatywny. Robi się to najczęściej przy użyciu atrybutu “alt” - stąd możemy spotkać się ze stwierdzeniem, że “obrazkom brakuje altów” - oznaczające, że do grafik nie został dołączony tekst alternatywny. Aby dodać taki tekst możemy ręcznie dopisać atrybut alt do znacznika obrazu ( <img alt=”treść tekstu alternatywnego” …> lub w przypadku stron opartych o Portal UJ w oknie “Właściwości obrazka” uzupełnić pole “Tekst Zastępczy”. 

Po co? 

Jeśli informacja zostanie przedstawiona jedynie w formie wizualnej, to osoba z niewidoma nie będzie w stanie się z nią zapoznać. Czytnik ekranu wykorzystywany przez takie osoby nie jest w stanie samodzielnie zinterpretować grafiki, i jeśli nie ma ona tekstu alternatywnego to przekaże on użytkownikowi jedynie informację, że w danym miejscu na stronie znajduje się grafika. 

W momencie pisania tekstu alternatywnego musimy pamiętać o tym, w jakim celu to robimy – tekst ten ma być alternatywą dla grafiki. To oznacza, że musi nieść ze sobą takie same informacje jak grafika. To z kolei oznacza, że musimy się zastanowić, w jakim kontekście występuje dane zdjęcie bądź ilustracja. Dla przykładu: to samo zdjęcie przedstawiające jakąś osobę będzie miało zupełnie inny tekst alternatywny, jeśli użyjemy go w artykule przybliżającym sylwetkę tej osoby (tu wystarczy najczęściej jej imię, nazwisko i pełniona funkcja), a inny w artykule dotyczącym najnowszych trendów w modzie (wtedy należałoby się raczej skupić na szczegółach stroju, a nie na tym, kim ta osoba jest). 

Zrozumiałe linki

Co to oznacza? 

Umieszczając w treści artykułu odnośniki do innych stron bądź dokumentów postarajmy się, aby treść samego hiperłącza była informacją wystarczającą do określenia tego, co za danym łączem się kryje. 
Na przykład zamiast konstrukcji: 

Aby pobrać wniosek o udzielenie urlopu dziekańskiego kliknij tutaj 

Zróbmy to w taki sposób: 

Wniosek o udzielenie urlopu dziekańskiego. 

Po co? 

Osoby korzystające z czytników ekranu mogą poruszać się po samych odnośnikach, podobnie jak miało to miejsce w przypadku nagłówków. Możliwość ta jednak nie będzie zbyt użyteczna, jeśli czytnik zacznie odczytywać kolejne linki jako “link tutaj, link tutaj, link tutaj...”. W przypadku jasnego określenia celu linku czytnik odczyta “link wniosek o udzielenie urlopu dziekańskiego, link wniosek o wyrażenie zgody na awans, link wniosek o wyrażenie zgody na powtarzanie roku” itd. 

Usuwanie formatowania źródłowego tekstów

Co to oznacza?

Wklejając wcześniej przygotowany tekst np. z programu Word przy użyciu zwykłej komendy “wklej” lub skrótu Ctrl+V do treści artykułu oprócz samego tekstu wklejone zostaną również informacje dotyczące formatowania tego tekstu. Sposoby na uniknięcie tego problemu: 

• w obrębie Portalu po wklejeniu takiego tekstu możemy skorzystać z przycisków “Zaznacz wszystko” a następnie “Usuń formatowanie”. 
• w obrębie Portalu użyć przycisku “Wklej z programu MS Word”. 
• wkleić tekst przy użyciu skrótu Ctrl+Shift+V.

Po co? 

Strony w obrębie portalu do określenia właściwości tekstu wykorzystują technikę “arkuszy stylów”. W dużym uproszczeniu taki arkusz zawiera informacje m.in. o tym jaki krój, rozmiar i kolor czcionki powinien zostać wykorzystany do prezentacji zwykłego tekstu, jak powinny wyglądać nagłówki czy hiperłącza. Pozwala to na zachowanie spójnej identyfikacji wizualnej w obrębie naszych witryn. Inną istotną zaletą korzystania z takich arkuszy jest możliwość modyfikowania wyglądu strony w pewnym zakresie w określonych sytuacjach. Jedną z takich sytuacji jest wyświetlanie strony w wersji kontrastowej. W momencie, w którym tekst wykorzystuje jedynie style określone w arkuszu stylów - strona taka wyświetli się w sposób poprawny. Natomiast w sytuacji, w której przeklejając tekst z edytora tekstu zachowamy źródłowe formatowanie, to może się okazać, że wklejony tekst ma zdefiniowany styl określający kolor czcionki (najczęściej będzie to kolor czarny – w standardowej wersji strony różnica będzie niezauważalna). Taki narzucony przez redaktora kolor nie może zostać “nadpisany” przez ustawienia Portalu. W związku z tym po zmianie trybu na wersję kontrastową tło tekstu zmieni się na czarne, natomiast sam kolor tekstu zachowa kolor zdefiniowany źródłowo - czyli również pozostanie czarny. W efekcie otrzymamy czarny tekst na czarnym tle. 

Mam już deklarację. Co dalej?

Jeśli deklaracja dostępności została dla Państwa jednostki przygotowana przez zespół Centrum Dostępności, redaktor po zalogowaniu zobaczy w jej treści dodatkową zawartość dostępną tylko dla niego. Opisane są tam wraz ze wskazaniem adresu wykryte problemy wraz z ogólną sugestią rozwiązania.

Szczegółowy opis rozwiązania najczęściej spotykanych błędów można znaleźć w naszym poradniku dostępnym poniżej.